Turizm ve İşletmecilik Dergisi
Abbreviation: JTM | ISSN (Online): 2757-7791 | DOI: 10.29329/jtm

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Turizm ve İşletmecilik Dergisi 2024, Cil. 5(1) 15-31

Sokak Lezzetleri Tüketim Alışkanlıklarının Cinsiyet ve İkamet Değişkenleri Açısından İncelenmesi

Süleyman Can Sümerkan & Turgay Bucak

ss. 15 - 31   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jtm.2025.1107.2

Yayın tarihi: Aralık 31, 2024  |   Okunma Sayısı: 7  |  İndirilme Sayısı: 15


Özet

Bu çalışma, gastronomi ve mutfak sanatları bölümü öğrencilerinin cinsiyet ve ikamet değişkeni ekseninde sokak lezzetleriyle ilgili tüketim alışkanlıklarını, tutumlarını ve davranışlarını analiz etmeyi hedeflerken, aynı zamanda İzmir'e özgü sokak lezzetlerini ayrıntılı bir şekilde ele almayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, İzmir'de gastronomi ve mutfak sanatları bölümü bulunan üniversitelerde (Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi, Yaşar Üniversitesi, İzmir Ekonomi Üniversitesi) öğrenim gören öğrencilerden, nicel araştırma yöntemi olan anket tekniği aracılığıyla veriler toplanmıştır. Veri toplama işlemi, 2023 yılının Nisan ve Mayıs aylarında belirlenen zaman aralığında gerçekleştirilmiş olup, bu süreç boyunca katılımcılardan gerekli bilgilerin sistematik bir şekilde elde edilmesi hedeflenmiştir. Öğrencilerin cinsiyet değişkeni ile öğrencilerin hijyen algısı, sokak lezzeti tüketim alışkanlıkları, sosyalleşme, hedonizm, konum ve kalite ortalama puanları arasında anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Öğrencilerin ikamet etme durumu kategorik değişkeni ile kalite ortalama puanları arasında anlamlı farklılık saptanmıştır. Nisan 2023- Mayıs 2023 aylarında toplanan ilgili analizinde t testleri kullanılmıştır. Bununla birlikte öğrencilerin en sık tercih ettiği üç sokak lezzetinin gevrek, boyoz ve kokoreç olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: İzmir, Sokak Lezzetleri, Tüketim Alışkanlıkları, Cinsiyet, İkamet


Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Sumerkan, S.C. & Bucak, T. (2024). Sokak Lezzetleri Tüketim Alışkanlıklarının Cinsiyet ve İkamet Değişkenleri Açısından İncelenmesi . Turizm ve İşletmecilik Dergisi, 5(1), 15-31. doi: 10.29329/jtm.2025.1107.2

Harvard
Sumerkan, S. and Bucak, T. (2024). Sokak Lezzetleri Tüketim Alışkanlıklarının Cinsiyet ve İkamet Değişkenleri Açısından İncelenmesi . Turizm ve İşletmecilik Dergisi, 5(1), pp. 15-31.

Chicago 16th edition
Sumerkan, Suleyman Can and Turgay Bucak (2024). "Sokak Lezzetleri Tüketim Alışkanlıklarının Cinsiyet ve İkamet Değişkenleri Açısından İncelenmesi ". Turizm ve İşletmecilik Dergisi 5 (1):15-31. doi:10.29329/jtm.2025.1107.2.

Kaynakça
  1. Abrahale, K., Sousa, S., Albuquerque, G., Padrão, P., & Lunet, N. (2019). Street food research worldwide: A scoping review. Journal of Human Nutrition and Dietetics, 32(2), 141–275. [Google Scholar]
  2. Akbaba, A. And Şenal, G., (2020, 15-17 Ekim). Internatıonal west asıa congress of tourısm research (Iwact-2020). A Study About Preparıng A Gastronomy Value Map For Izmır (6-13) Çanakkale, Türkiye. [Google Scholar]
  3. Akgündüz, Y., Koba, Y., ve Alkan, C. (2024). Yerel Halkın Bakış Açısıyla İzmir’in Gastronomi Turizmi Değerleri ve Gelişme Potansiyeli. Aydın Gastronomy, 8(1), 169-186. [Google Scholar]
  4. Alpözen, E. Güven, G. ve Üren, A. (2009). İzmir’in 3 Geleneksel Fırın Ürünü; İzmir Gevreği, Kumru ve Boyoz. II. Geleneksel Gıdalar Kongresi, Van. Poster Sunumu [Google Scholar]
  5. Altunbağ, E. (2020) Türkiye’de yazılı medya sokak lezzetleri. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi. [Google Scholar]
  6. Atilla, N. (2001). Tarihten Günümüze İzmir Mutfağı. İzmir Büyükşehir Belediyesi. [Google Scholar]
  7. Aydın, Ş., Eren, D., ve Yiğit, S. (2019). Gastronomi ve mutfak sanatları eğitimi alan öğrencilerin yiyecekte çeşitlilik arayışı düzeyleri: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi örneği. IVth International Gastronomy Tourism Studies Congress, 19-21 September 2019, Nevşehir, Turkey. [Google Scholar]
  8. Ayhan, D. E., Günaydın, E., Gönlüaçık, E., Arslan, U., Çetinkaya, F., Asımı, H., & Uncu, Y. (2012). Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ve bunları etkileyen faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 38(2), 97–104. [Google Scholar]
  9. Bakırcı, G. T. ve Zeyrek, A. (2017) The importance of ottoman sherbets in today's Turkish cuisine and gastronomic preference for melon seed sherbet (Sübye). 3rd International Gastronomic Tourism Congress (52-63). İzmir: Türkiye [Google Scholar]
  10. Ballı, E., (2016). Gastronomi turizmi açısından Adana sokak lezzetleri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, .4: 3-17 [Google Scholar]
  11. Bucak, T., (2022) Adı İzmir İle Özdeşleşen Lezzet: Söğüş https://www.aa.com.tr/tr/sokak-lezzetleri/adi-izmir-ile-ozdeslesen-lezzet-sogus/2659686, Erişim Tarihi: 17.11.2024 [Google Scholar]
  12. Campbell, P.T. (2011). Assessing the knowledge, attitudes and practices of street food vendors in the  city  of  Johannesburg  regarding  food  hygiene  and  safety.School  of  Public  Health, University of the Western Cape. [Google Scholar]
  13. Cifci, I., Atsız, O., & Gupta, V. (2021). The street food experiences of the local-guided tour in the meal-sharing economy : the case of Bangkok.  British Food Journal, 123(12), 4030-4048. [Google Scholar]
  14. Cifci, I., Ogretmenoglu, M., Sengel, T., Demirciftci, T., & Kandemir Altunel, G. (2022). Effects of tourists’ street food experience and food neophobia on their post-travel behaviors: the roles of destination image and corona-phobia. Journal of Quality Assurance in Hospitality & Tourism, 1-28. [Google Scholar]
  15. Çakmak, M. (2022). İzmir Mutfak Kültürü Üzerine Bir Değerlendirme Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Dergisi. 5(7).934-949 [Google Scholar]
  16. Demir, Ş., Akdağ, G., Sormaz, Ü. ve Özata, E. (2018). Sokak lezzetlerinin gastronomik değeri: istanbul sokak lezzetleri. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 589-601. [Google Scholar]
  17. Fidanboylu, A. (2020). Kavun Çekirdeği Şerbeti (Sübye). https://www.gidabilgi.com/Makale/Detay/kavun-cekirdegi-serbeti-subye-110899. Erişim Tarihi: 17.11.2024 [Google Scholar]
  18. Girgin, G. (2019). Tüketicilerin sokak lezzeti tercihleri ve hijyen algılarının kişilik tiplerine göre incelenmesi. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi. [Google Scholar]
  19. Güleç, M., Yabancı, N., Göçgeldi, E., ve Bakır, B. (2008). Ankara'da iki kız öğrenci yurdunda kalan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Gülhane Tıp Dergisi, 50(2), 102–109. [Google Scholar]
  20. Güney Göller, D. (2021). Turistlerin kişilik özelliklerinin sokak lezzeti tüketim motivasyonuna etkisi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Muğla Sıtkı Koçan Üniversitesi. [Google Scholar]
  21. Güzeler, N. ve Yıldırım, Özbek, Ç. (2017). Conceptual analysis of street flavors of turkey. Annals of the University of Craiova. 47. 147-155 [Google Scholar]
  22. Hiamey, S. E., Amuquandoh, F. E., and Boison, G. A. (2013). Are We Indeed What We Eat? Street Food Consumption in The Market Circle Area of Takoradi, Ghana, Nutrition and Health, 22 (3-4), 215-235. [Google Scholar]
  23. Higman, B. W. (2012). How Food Made History. A jon Wiley and Sons, Ltd. Publication. West Susex, UK. [Google Scholar]
  24. İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü (2016). İzmir Lokması. https://izmir.ktb.gov.tr/TR-178387/izmir-lokmasi.html Erişim Tarihi: 17.11.2024 [Google Scholar]
  25. Kargiglioğlu, Ş. (2019) Planlı davranış teorisi bağlamında sokak lezzetlerinin destinasyon seçimi ve tekrar ziyaret etme niyetine etkisi: İstanbul ili örneği. [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi. [Google Scholar]
  26. Kırbaç, K. (2021) İzmir’in Meşhur Sokak Lezzetleri https://www.turizmgunlugu.com/2021/01/02/izmirin-meshur-sokak-lezzetleri/  Erişim Tarihi: 17.11.2024 [Google Scholar]
  27. Kok, R. (2014). Street food vending and hygiene practices and implications for consumers. Journal of Economics and Behavioral Studies. 6(3):188-193. [Google Scholar]
  28. Kraig, B. Sen, T. (2013). Street food around the world: an encyclopedia of food and culture. California: ABC Clio. [Google Scholar]
  29. Lues, J. F. R., Rasephei, M. R., Venter, P., & Theron, M. M. (2006). Assessing food safety and associated food handling practices in street food vending. International Journal of Environmental Health Research, 16(5), 319–328. [Google Scholar]
  30. Oğuz S. & Ballı E. & Buzcu Z. (2020). Yerel halkın sokak lezzetlerine karşı algıları: Adana Örneği. Turizm Akademik Dergisi, 7 (2), 107-121. [Google Scholar]
  31. Onurlubaş, E., Doğan, H. G., ve Demirkıran, S. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 32(3), 61-69. [Google Scholar]
  32. Orak, S, Akgün, S. ve Orhan, H. (2006). Süleyman Demirel Üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının araştırılması. Med J SDU;13(2):5-11. [Google Scholar]
  33. Özdamar, K. (1999) Paket program ile istatistiksel veri analizi. Kaan Kitabevi, Eskişehir. [Google Scholar]
  34. Saygılı, D., Demirci, H. ve Samav, U. (2019). Coğrafi işaretli gastronomik lezzetler: İzmir örneği. GANUD Gastronomi Beslenme ve Diyetetik Kongresi, Gaziantep. [Google Scholar]
  35. Sezgin, A. C., ve Şanlıer, N. (2016). Street food consumption in terms of the food safety and health. Journal of Human Sciences, 13(3). [Google Scholar]
  36. Tarınç, A. (2019). Avrupa ve Türkiye’deki Sokak Tatlılarının Karşılaştırılması., Turizmin Temelleri Kültürel Değerler, Pazarlama ve İletişim (27-59). Ankara: Iksad Publications [Google Scholar]
  37. Tinker, I. (2003). Street foods: Traditional microenterprise in a modernizing world. International Journal of Politics, Culture, and Society, 16(3), 331-349. [Google Scholar]
  38. Tran, T., Dat, V. H., Phuong, V. N., Tu, T. H. C., Duong, D. V., & Loc, H. H. (2024). Assessing urban street food safety among youth: The impact of road dust on potential microbial contamination risks to student health. Microbial Risk Analysis, 27(1), 1-18. [Google Scholar]
  39. Tümer, G. (2017) Lokma ve tulumba tatlısı üretiminde kavurga unu kullanım imkânının araştırılması ve bazı karakteristik özelliklerin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi) Denizli: Pamukkale Üniversitesi. [Google Scholar]
  40. Ünal, A., ve İpar, M. S. (2020). Destinasyon pazarlamasının bir bileşeni olarak sokak lezzetlerinin değerlendirilmesi: İzmir örneği. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (26), 843–863 [Google Scholar]
  41. Visit İzmir (2020) Meşhur Hisarönü Şambalicisi. visitizmir.org/tr/Destinasyon/9013 Erişim Tarihi: 23.10.2024 [Google Scholar]
  42. Von Bargen, H. (2016). Street food. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons, Inc. [Google Scholar]
  43. World Health Organization (WHO), Food Safety Team. (‎1996)‎. Essential safety requirements for street-vended foods, Revised edition. World Health Organization. [Google Scholar]
  44. Yentürk, N. (2018). Ayaküstü İzmir Sokak ve Fırın Lezzetleri. Oğlak Yayıncılık, İstanbul. [Google Scholar]
  45. Yeşilyurt, H. (2022). Üniversite öğrencilerinin sokak yemeklerine yönelik tercihlerinin ve hijyen algılarının belirlenmesi. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 6 (2), 264-276. [Google Scholar]
  46. Yıldız, E. (2020). Gastronomik ürün olarak sokak lezzetleri: İzmir sokak lezzetleri üzerine bir araştırma. The Journal of Academic Social Science 353-366. [Google Scholar]