Turizm ve İşletmecilik Dergisi
Abbreviation: JTM | ISSN (Online): 2757-7791 | DOI: 10.29329/jtm

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Turizm ve İşletmecilik Dergisi 2020, Cil. 1(1) 40-63

Ayasofya Bağlamında İnanç Turizmi Ziyaretçilerinin Seyahat Motivasyonları İle Dini Mekan Algıları Üzerine Bir Araştırma

Nuray Turker & Filiz Kaçar

ss. 40 - 63   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jtm.2020.289.3

Yayın tarihi: Şubat 03, 2021  |   Okunma Sayısı: 395  |  İndirilme Sayısı: 633

PDF İndir

Özet

Tarihin en eski seyahat nedenlerinden biri olan inanç ve hac motifli yer değiştirmelerde mabet, tapınak, sunak vb. gibi mekanlar ile kutsal olayların yaşandığı yerler ziyaret edilmektedir. Bu ziyaretlerin dini mekan odaklı olarak gerçekleşmesi nedeniyle ziyaretçilerin dini mekanları nasıl algıladıkları ve bu algının seyahat motivasyonu ile olan ilişkisi önem kazanmaktadır. Dini motifle seyahat eden yabancı turistlerin seyahat motivasyonlarını ve dini mekân algılarını belirlemek amacıyla yapılan bu araştırma, dünyanın en eski mabetlerinden biri olan İstanbul Ayasofya Müzesinde gerçekleştirilmiştir. Ankete katılan 441 kişiden yüz yüze anket tekniği ile veri toplanmıştır. Sonuçlar, Türkiye’de dini amaçla en çok ziyaret edilen yerlerin sırasıyla Ayasofya Müzesi, Efes Antik Kenti, Aziz Paul Kilisesi ve Kuyusu, Aziz Nicolas (Noel Baba) Kilisesi, St. John Bazilikası, Pamukkale-Hierapolis, Yedi Uyuyanlar Mağarası, Meryem Ana Evi olduğunu göstermektedir. Araştırmada, turistlerin inanç odaklı seyahat motivasyonlarının; tanrıya yakın olmak, inancı güçlendirmek, iç huzuruna ulaşmak ve ayine katılmak olduğu belirlenmiştir. Mekân algıları ile ilgili olarak turistlerin fiziksel mekân özelliklerinden; mekânın ışıklandırma düzeyinden, kokusundan, renklerinden, bakımlı olmasından ve sunduğu çekiciliklerden memnun kaldıkları belirlenmiştir. Diğer taraftan turistlerin dini mekânların psikolojik ve sosyal nitelikleriyle ilgili algılarının da genel olarak olumlu olduğu; psikolojik ve sosyal algıların turistlerin inançlarına/mezheplerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: İnanç turizmi, Din Turizmi, Seyahat Motivasyonları, Mekân Algısı, Ayasofya Müzesi.

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Turker, N. & Kacar, F. (2020). Ayasofya Bağlamında İnanç Turizmi Ziyaretçilerinin Seyahat Motivasyonları İle Dini Mekan Algıları Üzerine Bir Araştırma . Turizm ve İşletmecilik Dergisi, 1(1), 40-63. doi: 10.29329/jtm.2020.289.3

Harvard
Turker, N. and Kacar, F. (2020). Ayasofya Bağlamında İnanç Turizmi Ziyaretçilerinin Seyahat Motivasyonları İle Dini Mekan Algıları Üzerine Bir Araştırma . Turizm ve İşletmecilik Dergisi, 1(1), pp. 40-63.

Chicago 16th edition
Turker, Nuray and Filiz Kacar (2020). "Ayasofya Bağlamında İnanç Turizmi Ziyaretçilerinin Seyahat Motivasyonları İle Dini Mekan Algıları Üzerine Bir Araştırma ". Turizm ve İşletmecilik Dergisi 1 (1):40-63. doi:10.29329/jtm.2020.289.3.
Kaynakça
  1. Aksoy, M. (2002). Türkiye’de inanç turizmine genel bir bakış ve hıristiyanlığın seyahate verdiği önem. Dinler Tarihi Araştırmaları Sempozyumu-III. Ankara: Dinler Tarihi Yayınları. [Google Scholar]
  2. Altan, İ. (1993). Mimarlıkta mekân kavramı. İstanbul Üniversitesi Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 19 (1), 78-88. [Google Scholar]
  3. Aslan, F., Aslan, E. ve A. Atik (2015). İç mekânda algı. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 5(11), 139-151. [Google Scholar]
  4. Avcıkurt, C. (1997). 2000 yıllarında inanç turizmi ve Türkiye, VIII. Ulusal Turizm Kongresi, Kuşadası, 12-14 Aralık, s.79-83. [Google Scholar]
  5. Aydıntan, E. (2001). Yüzey kaplama malze-melerinin iç mekan algısına anlamsal boyutta etkisi üzerine deneysel bir çalışma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. [Google Scholar]
  6. Büyüköztürk, Ş.(2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık. [Google Scholar]
  7. Christensen, B. L., Johnson, R. B. Turner, L. A. (2015). Research methods, design and analysis. Twelfth Edition, England: Pearson Education Limited. [Google Scholar]
  8. Cohen, E. (1992). Pilgrimage centres: concentric and excentric. Annals of Tourism Research, 19 (1), 33-50. [Google Scholar]
  9. Collins-Kreiner, N. & Kliot, N. (2000). Pilgrimage tourism in the Holy Land: the behavioural characteristics of Christian pilgrims. GeoJournal 50: 55–67. [Google Scholar]
  10. Çiftçi, İ. ve Akova, O. (2016). İnanç turizmi kapsamında Hacı Bektaş Veli dergâhına yönelik bir araştırma. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, (80), 183-218. [Google Scholar]
  11. Digance, J. (2003). Pilgrimage at contested sites. Annals of Tourism Research, 30 (1), 143-159. [Google Scholar]
  12. Diker, H. F. (2010). Belgeler ışığında Ayasofya’nın geçirdiği onarımlar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  13. Duman, Ş. (2018). Mekan algısı ve gestalt kuramı. https://www.academia.edu/37991444/MEKAN_ALGISI_VE_GESTALT_KURAMI, [Erişim Tarihi: 26.03.2019]. [Google Scholar]
  14. Eliade, M. (2003). Dinler tarihine giriş. Çev.; Lale Arslan, İstanbul: Kabalcı Yayınları. [Google Scholar]
  15. Erdoğan, E. (2016). Bizans Dönemi’nde Ayasofya, tarihçesi ve mimari özellikleri hakkında genel bilgiler. İstanbul Sosyal Bilimler Dergisi, (1), 1-7. [Google Scholar]
  16. Erniş-Yıldırım, İ. I. (2012). Fiziksel elemanların yüzer yapılarda mekân algısına olan etkileri: Çevre ve insan davranışı ilişkisi bağlamında irdelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir. [Google Scholar]
  17. Erişti, S. D. B. ve Urgun, G. (2016). Görsel algı kuramlarına göre reklam içerikli tasarımların değerlendirilmesi. SDÜ ART-E/Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 9 (17), 313-342. [Google Scholar]
  18. Evliyaoğlu, S. (1989). Genel turizm bilgileri. Ankara. [Google Scholar]
  19. Fleischer, A. (2000). The tourist behind the pilgrim in the Holy Land. Hospitality Management, 19, 311-326. [Google Scholar]
  20. Geels, J. (t.y.) Sacred Space: Spirituality in the Public Realm.  https://www.troyergroup.com/community-development-impacted-by-religious-spaces/ [Google Scholar]
  21. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007-2013. https://www.kultur.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0, (24.06.2016). [Google Scholar]
  22. Güleç, B. (2006). Reklamın Turistlerin Satın Alma Davranışları Bakımından İncelenmesi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(15):127-158 [Google Scholar]
  23. Güzel, F. Ö. (2010). Turistik ürün çeşitlendirmesi kapsamında yeni bir dinamik: inanç turizmi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 2, 90-92. [Google Scholar]
  24. Hadley, J. T. (2015). Early christian perceptions of sacred spaces. Material Culture Review, (80-81), 89-107. [Google Scholar]
  25. Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. and Anderson, R. E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective, 7th Edition, Pearson Education, Upper Saddle River. [Google Scholar]
  26. Hall, E. T. (1966). The hidden dimension. New York: Doubleday Anchor. [Google Scholar]
  27. Haraçcı, D. (2009). İnsan-Mekan ilişkisi, İstanbul: Doğuş Üniversitesi. [Google Scholar]
  28. Henama, U. S. ve Sifolo, P. P. S. (2018). Religious tourism in South Africa: Challenges, prospects, and opportunities. H. El-Gohary, D. J. Edwards, R. Eid (Ed.) Global Perspectives on Religious Tourism and Pilgrimage (s.104-128), ABD: IGI Global. [Google Scholar]
  29. Hoyer, W. and D. MacInnis, 2004. Consumer Behavior. 3. baskı. Houghton Mifflin, Boston, MA. [Google Scholar]
  30. Ittelson, W. H., Pronasky, H. M., Rivlin, L. ve Winkel, G. (1974). An ıntroduction to environmental psychology. Holt Rinehart and Winston Inc. [Google Scholar]
  31. Kahraman, M. D. (2014). İnsan ihtiyaçları ve mekansal elverişlilik kavramları perspektifinde yaşanılırlık olgusu ve mekansal kalite. Planlama, 24 (2), 74-84. [Google Scholar]
  32. Kamenidou, I. and Vourou, R. (2015). Motivation factors for visiting religious sites: The case of Lesvos Island. European Journal of Tourism Research 9, 78-91. [Google Scholar]
  33. Kao, M.C., Patterson, L., & Li, Chungi Kai., (2008), Motivations and Satisfactions of Taiwanese Who Visit Australia, Journal of Travel & Tourism Marketing, 24(1),17-33. [Google Scholar]
  34. Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. [Google Scholar]
  35. Kaşlı, M., İlban, O., Yıldırım, Ö. ve Esenoğlu, M. B. (2009). İnanç Turizmi Merkezlerini Ziyaret Eden Yabancı Turistlerin Profillerini ve Türkiye Hakkındaki Düşüncelerini Belirlemeye Bir Araştırma,10. Ulusal Turizm Kongresi Bildiri Kitabı,Mersin Üniversitesi Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu, Mersin, Türkiye, ss. 1509 -1515 [Google Scholar]
  36. Küçük, M. A. (2015). İnanç turizmi açısından Türkiye'de dinî mekânlar: (Yahudilik Hıristiyanlık Örneği). Ankara: Berikan Yayınevi. [Google Scholar]
  37. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2007). Türkiye Turizm Stratejisi 2023 Eylem Planı 2007-2013. https://www.kultur.gov.tr/Eklenti/906,ttstratejisi2023pdf.pdf?0, (24.06.2018). [Google Scholar]
  38. Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü (2019) https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-43336/muze-istatistikleri.html [Google Scholar]
  39. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2018). http://yigm.kulturturizm.gov.tr/TR-10173/inanc-turizmi.html. [Google Scholar]
  40. Nartova-Bochaver, S.K.  (2006). The concept “psychological space of the personality” and its heuristic potential. Journal of Russian & East European Psychology, 44 (5), 85-94. [Google Scholar]
  41. Olcay, A. ve Albuz, N. (2016). İnanç turizmi ve Türkiye’nin tanıtımına katkısı, Uluslararası Tanıtımda Medya ve Türkiye (s.197-229), Ed.; M. Özdemir, Bursa: Dora Basım-Yayın. [Google Scholar]
  42. Özdamar, K. (2001). SPSS ile biyoistatistik. 4. Basım, Eskişehir: Kaan Kitabevi. [Google Scholar]
  43. Özpay, G. A. (2017). Türkiye’de inanç turizmine yeni bir örnek: Kutsal Balıklı Göl (Malatya). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21 (3), 937-951. [Google Scholar]
  44. Pallant, J. (2005). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS. Allen and Unwin Inc., Crows Nest, New South Wales. [Google Scholar]
  45. Pamir, Y. H. (1997). Turizmin sosyal yapıya ve sosyal değişmeye etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  46. Pamukçuoğlu, M. (2017). Medyanın toplumsal algı yönetimindeki rolü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Yeni Yüzyıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. [Google Scholar]
  47. Rot, E., Kresimir, M. ve Bogdan, S. (2014). General characteristics of religious tourism in Croatia. UTMS Journal of Economics 5 (1), 79-87. [Google Scholar]
  48. Smith, V. L. (1992). “The quest in quest. Annals of Tourism Research, 19 (1), 1-17. [Google Scholar]
  49. Tabachnick, B. G. ve Fidel, L. S. (2013). Using multivariate statistics. USA: Pearson Education Limited [Google Scholar]
  50. Tavşancıl, E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık. [Google Scholar]
  51. Tirca, A. M., Stanciulescu, G. C., Chis., A. and Bacila, M. F. (2010). Managing the visitor experience on Romanian religious sites: Monasteries abbots’ perceptions. Management and Marketing Journal, (1), 5-16. [Google Scholar]
  52. Tomasi, L. (2002). Homo Viator: from pilgrimage to religious tourism via the journey. From Medieval Pilgrimage to Religious Tourism: The Social and Cultural Economics of Piety (pp.1–24), Ed.: W. H. Swatos, Jr., & L. Tomasi, Westport, Conn: Praeger Publishers. [Google Scholar]
  53. Toskay, T. (1989). Turizm olayına genel yaklaşım. İstanbul: Der Yayınları. [Google Scholar]
  54. Turan, E. (2012). Türkiye’de yabancı turizm talebini artırmada inanç turizminin yeri ve önemi. Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Yatırım ve İşletmeler Genel Müdürlüğü, Ankara. [Google Scholar]
  55. Turner, V. and Turner, E. (1978). Image and pilgrimage in Christian culture: Anthropological Perspective, Oxford, UK: Basil Blackwell. [Google Scholar]
  56. Türker, N., Akca, E. ve Uçar, M. (2018). Dini mekanları ziyaret eden turistlerin seyahat motivasyonları: Kastamonu ilinde bir uygulama. Safran Kültür ve Turizm Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 111-132. [Google Scholar]
  57. Türker, N. (2017). Religious tourism in Turkey. Alternative Tourism in Turkey (p.151-172), Ed,: I. Egresi, Switzerland: Springer International Publishing AG, [Google Scholar]
  58. Türker, N. (2013). Religious tourism: A vehicle for alternative and sustainable tourism in Turkey. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (25), 73-88. [Google Scholar]
  59. TUIK (2020). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-IV.Ceyrek:-Ekim-Aralik-ve-Yillik,-2019-33669 [Google Scholar]
  60. Welwood, J. (1977). On psychological space. Journal of Transpersonal Psychology, 9 (2). [Google Scholar]
  61. Yıldırım, M. (2014). Kutsal mekân algısı bağlamında şehir kimliği ve din. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23 (1), 133-142. [Google Scholar]
  62. Yücetaş, A. (2012). Mekan algısı. https://www.slideshare.net/ayseguly/gestalt-kurammekan, [26 Mart 2019]. [Google Scholar]
  63. Zaman, M. (2005). Türkiye’nin önemli inanç turizm merkezlerinden biri: Sümela (Meryem Ana) Manastırı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6 (2), 1-24. [Google Scholar]
Meta
Cil. 1 (1)
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 1 Sayı 1

Aralık 2020

Tüm Makaleler
Copyright © 2012 - 2024 Turizm ve İşletmecilik Dergisi.
Pen Academic Publishing is a trademark of THDSoft.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY-NC-ND
Electronic Journal Management System. This software was developed in Türkiye. ejournal.gen.tr
Pen Academic Publishing General Publication Policy: