Turizm ve İşletmecilik Dergisi
Abbreviation: JTM | ISSN (Online): 2757-7791 | DOI: 10.29329/jtm

Orjinal Araştırma Makalesi    |    Açık Erişim
Turizm ve İşletmecilik Dergisi 2021, Cil. 2(1) 16-41

Turizm Sektöründe Çalışan Kadınların İş-Aile Çatışması ve Tükenmişlik Düzeylerinin, Örgütsel Bağlılıklarına Olan Etkisinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma

Mehmet Sedat İpar

ss. 16 - 41   |  DOI: https://doi.org/10.29329/jtm.2021.421.2

Yayın tarihi: Aralık 31, 2021  |   Okunma Sayısı: 425  |  İndirilme Sayısı: 779

PDF İndir

Özet

Hizmet sektörünün önemli bir dalı olan turizm sektöründe alanında istihdam edilen kadın çalışanlara yönelik son yıllarda gerçekleştirilen akademik çalışmalarda, kadınların özellikle toplumsal rolleri ile yaptıkları iş arasındaki etkileşimler incelenmektedir. Kadın istihdamının turizmin daha önce erkek egemen olan bazı alanlarında da son yıllarda artış göstermesi ile birlikte küresel anlamda kadınların hizmet sektöründeki istihdam oranı ve başarısı da bu araştırmalara temel oluşturmaktadır. Toplum içerisinde gerek mesleki anlamda aldıkları eğitim doğrultusunda çalışmak gerekse bu kapsamda kariyer yapma istekliliği, kadın çalışanların başarısını arttıran önemli etkilerdendir. Ancak bu durumla birlikte kadınların üretime veya hizmete yönelik sektörlerde üstlendikleri görevleri, aile hayatlarında çeşitli sorunları beraberinde getirmektedir. Bir taraftan sorunlarla mücadele eden kadın çalışanlar diğer taraftan ise işleri ile ilgili yükümlülükleri yerine getirmeye çalışırken tükenmişlik belirtileri göstermekte ve çalıştıkları örgüte bağlılık düzeylerinde farklılıklar görülmektedir.

Gerçekleştirilen araştırmada, farklı turizm işletmelerinde ve farklı departmanlarda hizmet veren kadın çalışanların iş-aile çatışması ve tükenmişlik düzeylerinin, örgütsel bağlılıklarına olan etkisi incelenmeye çalışılmıştır. Bu kapsamda Türkiye’nin turizm hareketliliğinin en yoğun yaşandığı Akdeniz Bölgesi’nde Antalya’da bulunan konaklama işletmelerinin farklı departmanlarında görev yapan 504 kadın personelden anket tekniği ile veriler elde edilmiştir. Gerçekleştirilen istatistiki analiz sonrasında kadın çalışanların karşılaştıkları iş-aile çatışması ve tükenmişlik düzeylerinin, örgütsel bağlılıklarını pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Turizm ve Kadın, Kadın Çalışanlar, İş-Aile Çatışması, Tükenmişlik, Örgütsel Bağlılık

Bu makaleye nasıl atıf yapılır

APA 6th edition
Ipar, M.S. (2021). Turizm Sektöründe Çalışan Kadınların İş-Aile Çatışması ve Tükenmişlik Düzeylerinin, Örgütsel Bağlılıklarına Olan Etkisinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma . Turizm ve İşletmecilik Dergisi, 2(1), 16-41. doi: 10.29329/jtm.2021.421.2

Harvard
Ipar, M. (2021). Turizm Sektöründe Çalışan Kadınların İş-Aile Çatışması ve Tükenmişlik Düzeylerinin, Örgütsel Bağlılıklarına Olan Etkisinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma . Turizm ve İşletmecilik Dergisi, 2(1), pp. 16-41.

Chicago 16th edition
Ipar, Mehmet Sedat (2021). "Turizm Sektöründe Çalışan Kadınların İş-Aile Çatışması ve Tükenmişlik Düzeylerinin, Örgütsel Bağlılıklarına Olan Etkisinin İncelenmesi Üzerine Bir Araştırma ". Turizm ve İşletmecilik Dergisi 2 (1):16-41. doi:10.29329/jtm.2021.421.2.
Kaynakça
  1. Acun, S. (2016). İş-aile çatışması ve turist rehberlerinin gözden kaybolmasına nedenlerine etkisi. Balıkesir Üniversitesi S.B.E. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir. [Google Scholar]
  2. Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2008). Tükenmişlik sendromu akademisyenler üzerinde bir uygulama (GOÜ örneği). Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (2). [Google Scholar]
  3. Ardıç, K. ve Polatçı, S. (2009). Tükenmişlik sendromu ve madalyonun öbür yüzü: İşle bütünleşme. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (32), 21-46. [Google Scholar]
  4. Aslan, H. (2000). Hekimlerde tükenme sendromu ve önleme yolları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri ABD, Arşiv, 9, 427-436. [Google Scholar]
  5. Aydın Tükeltürk, Ş. ve Şahin Perçin, N. (2008). Turizm sektöründe kadın çalışanların karşılaştıkları kariyer engelleri ve cam tavan sendromu: Cam tavanı kırmaya yönelik stratejiler. Yönetim Bilimleri Dergisi 6 (2), 113-128. [Google Scholar]
  6. Balay, R. (2000). Özel ve resmi liselerde yönetici ve öğretmenlerin örgütsel bağlılığı: Ankara ili örneği, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  7. Bayram, A.T. (2018), Turizm Sektöründe Girişimci Olarak Kadın, Erkol Bayram, G., Bayram, A.T. ve Altunöz Sürücü, Ö. (Ed.), Turizm ve Kadın  içinde (s. 51-67). Detay Yayıncılık, Ankara. [Google Scholar]
  8. Becker, Howard S. (1960). Notes on the concept of commitment. The American Journal of Sociology, 66, 32-40. [Google Scholar]
  9. Bolat, O. İ. (2011). Öz yeterlilik ve tükenmişlik ilişkisi: Lider-üye etkileşiminin aracılık etkisi. Ege Akademik Dergisi, 11(2), 255-266. [Google Scholar]
  10. Boyacığolu, E. Z. ve Elmas, Ç. (2019), Turizm ve kadın olgusunun bibliyometrik yaklaşım ile incelenmesi. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 17(1), 32-52. [Google Scholar]
  11. Carlson, D., Ferguson, M., Hunter, E., ve Whitten, D. (2012). Abusive supervision and work–family conflict: The path through emotional labor and burnout. The Leadership Quarterly, 23(5), 849-859. [Google Scholar]
  12. Çakır, M. (2011) Turizm sektöründe iş-aile çatışması: Ankara’daki 4 ve 5 yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  13. Çalık, A.Ö. (2018). Turizm sektöründe kadın istihdamı. Erkol Bayram, G., Bayram, A.T. ve Altunöz Sürücü, Ö. (Ed.), Turizm ve Kadın içinde (s. 31-48). Detay Yayıncılık, Ankara. [Google Scholar]
  14. Çarıkçı, H.İ. ve Çelikkol, Ö. (2009). İş-aile çatışmasının örgütsel bağlılık ve işten ayrılma niyetine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 153-170. [Google Scholar]
  15. Dağlı, A., Elçiçek, Z. ve Han, B. (2018). Örgütsel bağlılık ölçeği'nin türkçeye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 17 (68), 1765-1777. [Google Scholar]
  16. Diker, O. (2010). İş-aile çatışması ve işe bağlılık ilişkisinin turizm sektöründe incelenmesi: Nevşehir bölgesinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel çalışanları üzerinde bir araştırma, Nevşehir Üniversitesi SBE, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir. [Google Scholar]
  17. Ergin, C. (1992). Doktor ve hemşirelerde tükenmişlik ve maslach tükenmişlik ölçeğin uyarlanması”, VII. Ulusal Psikoloji Kongresi Bilimsel Çalışmaları El Kitabı,143-154. [Google Scholar]
  18. Ertaş, Ç. (2018). Otellerde çalışan erkeklerin kadınların çalışmasına karşı tutumu: Erilliğin etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 4 (10), 625-645. [Google Scholar]
  19. Farradinna, S., & Halim, F. W. (2016). The consequences of work-family conflict, burnout and organizational commitment among women in Indonesia. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 219, 241-247. [Google Scholar]
  20. Genç, N. (2004). Yönetim ve Organizasyon. Seçkin Basım. Ankara, 2004. [Google Scholar]
  21. Greenhaus, J.H. ve Beutell, N.J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. The Academy of Management, 10 (1), 76-88. [Google Scholar]
  22. Gül H., (2002). Örgütsel bağlılık yaklaşımlarının mukayesesi ve değerlendirilmesi. Ege Academic Review, 2 (1), 37-55. [Google Scholar]
  23. Gündoğan, T. (2009). Örgütsel bağlılık: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası uygulaması. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara. [Google Scholar]
  24. Gündüz, B., Çapri, B. ve Gökçakan, Z. (2012). Üniversite öğrencilerinin tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (19), 38-55. [Google Scholar]
  25. Güven, Ö.Z., Sezici, E. (2016). Otel işletmelerinde işgörenlerin tükenmişlik düzeylerinin maslach tükenmişlik modeline göre incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(2), 111- 132. [Google Scholar]
  26. Kanter, R.M. (1968). Commitment and social organization: A study of commitment mechanisms in utopian communities., American Sociological Review, 33(4), 499-517. [Google Scholar]
  27. Kaya, Ş. (2017). Turizmde Kadın Emeği. Karatahta İş Yazıları Dergisi, 9, s. 1-22. [Google Scholar]
  28. Koç, H. (2009). Örgütsel Bağlılık ve Sadakat İlişkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 200-211. [Google Scholar]
  29. Lambert, E. G., Hogan, N. L., Camp, S. D. ve Ventura, L. A. (2006). The impact of work–family conflict on correctional staff: A preliminary study. Criminology & Criminal Justice, 6(4), 371-387. [Google Scholar]
  30. Leiter, M. P. (2003). Areas of worklife survey manual (third edition), Centre for Organizational Research and Development, Wolfville, Canada. [Google Scholar]
  31. Maslach, C. ve Zimbardo P.G. (1982). Burnout -the cost of caring, Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs, New Jersey. [Google Scholar]
  32. Maslach, C., ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behavior, 2, 99-113. [Google Scholar]
  33. Maslach, C., ve Leiter, M.P. (1997). The truth about burnout: how organizations cause personal stress and what to do about ıt. San Francisco: Jossey Bass. [Google Scholar]
  34. Meyer J.P., Allen N.J. ve Smith C.A. (1993). Commitment to organizations and occupations: extension and test of a three-component conceptualization. Journal of Applied Psychology, 78(4), 538-551. [Google Scholar]
  35. Meyer, J. P., Allen, N. J., & Smith, C. A. (1993). Commitment to organizations and occupations: Extension and test of a three-component conceptualization. Journal of applied psychology, 78(4), 538. [Google Scholar]
  36. Mowday R.T., Steers R.M. ve Porter L.W. (1979). The measurement of organizational commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247. [Google Scholar]
  37. O’Reilly, C.; Chatman, J. (1986). Organizational commitment and psychological attachment: the effects of compliance, ıdentification and ınternalization on prosocial behaviour. Journal of Applied Psychology, 71 (3), 492-499. [Google Scholar]
  38. Oğuzberk, M., ve Aydın, A. (2008). Ruh sağlığı çalışanlarında tükenmişlik. Klinik Psikiyatri, 11(4), 167-179. [Google Scholar]
  39. Oktik, N. (2001). Turizm sektöründe çalışan kadınların toplumsal değişime etkileri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 145-151. [Google Scholar]
  40. Örücü, E., Kılıç, R. ve Kılıç, T. (2017). Cam tavan sendromu ve kadınların üst düzey yönetici pozisyonuna yükselmelerindeki engeller: Balıkesir İli örneği. Yönetim ve Ekonomi Dergisi 14(2): 117-135. [Google Scholar]
  41. Özdevecioğlu, M. (2013). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkilerin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 113-130. [Google Scholar]
  42. Özdevecioğlu, M. ve Çakmak Doruk, N. (2009). Organizasyonlarda iş-aile ve aile iş çatışmalarının çalışanların iş ve yaşam tatminleri üzerindeki etkisi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33: 69-99. [Google Scholar]
  43. Özkaya, M. O., Kocakoç, İ. D. ve Karaa, E. (2006). Yöneticilerin örgütsel bağlılıkları ve demografik özellikleri arasındaki ilişkileri incelemeye yönelik bir alan çalışması. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 77-96. [Google Scholar]
  44. Seçilmiş, C. ve Kılıç İ. (2017). Örgütsel Güven, İş-Aile Yaşam Çatışması ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinin Belirlenmesi: Seyahat Acentelerinde Bir Uygulama, Turizm Akademik Dergisi, 4 (1), 65-79. [Google Scholar]
  45. Sığrı, Ü. (2007). İş görenlerin örgütsel bağlılıklarının Meyer ve Allen tipolojisiyle analizi: Kamu ve özel sektörde karşılaştırmalı bir araştırma. Anadolu University Journal of Social Sciences, 7(2). [Google Scholar]
  46. Turgut, T. (2011). Çalışmaya tutkunluk: İş yükü, esnek çalışma saatleri, yönetici desteği ve iş-aile çatışması ile ilişkileri. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25 (3-4) 155-179. [Google Scholar]
  47. Turunç, Ö. ve Çelik, M. (2010). Algılanan örgütsel desteğin çalışanların iş-aile, aile-iş çatışması, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi: Savunma sektöründe bir araştırma. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 209-232. [Google Scholar]
  48. Turunç, Ö. ve Erkuş, A. (2010). İş-aile yaşam çatışmasının iş tatmini ve örgütsel bağlılık üzerine etkileri: iş stresinin aracılık rolü. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi. 10 (19), 415-440. [Google Scholar]
  49. Tüzünkan, D. (2019). Turizmde Kadın İstihdâmı. Ahmet Vatan (Ed.), Turizmde Kadın Olmak içinde (s. 67-84). İstanbul: Değişim Yayınları. [Google Scholar]
  50. Wang, M., Liu, S., Zhan, Y., ve Shi, J. (2010). Günlük iş-aile çatışması ve alkol kullanımı: Akran içme normlarının ve sosyal desteğin düzeyler arası ılımlılık etkilerinin test edilmesi. Uygulamalı psikoloji dergisi, 95 (2), 377. [Google Scholar]
  51. Wayne, J. H.,  Musisca, N. ve Fleeson, W. (2004). Considering the role of personality in the work-family experience: Relationships of the big five to work-family conflict and facilitation. Journal of Vocational Behavior, 64 (1), 108-230. [Google Scholar]
  52. Yurtseven, Ö. (2008). İş-aile çatışması, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi turizm işletmesinde bir uygulama. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Antalya. [Google Scholar]
  53. Yüceler, A. (2009). Örgütsel bağlılık ve örgüt iklimi ilişkisi: Teorik ve uygulamalı bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22), 445-458. [Google Scholar]
  54. Yüksel, İ. (2005). İş-aile çatışmasının kariyer tatmini, iş tatmini ve iş davranışları ile ilişkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 301-314. [Google Scholar]
Meta
Cil. 2 (1)
İndir
Metric
Geçmiş
Benzer

Cilt 2 Sayı 1

Aralık 2021

Tüm Makaleler
Copyright © 2012 - 2024 Turizm ve İşletmecilik Dergisi.
Pen Academic Publishing is a trademark of THDSoft.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License. CC BY-NC-ND
Electronic Journal Management System. This software was developed in Türkiye. ejournal.gen.tr
Pen Academic Publishing General Publication Policy: